Episode Transcript
[00:00:12] Speaker A: Een harte welkom bij deze Kleesterklank nummer 63. Met als titel Onrust, Tranen, Boede. Tegenwelkom bij deze podcast met vandaag weer de vaste elementen van een viering zoals op een woensdagochtend bij Nye Kleester in Jorwit. Met teksten, liederen, muziek en bezin.
Elke woensdagmorgen is er in de kerk van Jorwit weer een verrassende pelgrimage van hoofd en hart, van lichaam en ziel. Dankjewel dat je luistert naar deze Kleesterklank en voor je verbinding met Nij Kleester. Mijn naam is Hinde Wagenaar. Ik ben als predikant verbonden aan Nij Kleester en woon als kloosterling op klooster Westerhoes vlakbij Jorwit.
Deze klisterklank is gemaakt aan de hand van de Aswoensdagviering van 5 maart 2025 in de kerk van Jorwirt. Er klinken vandaag stevige teksten die ons eraan herinneren dat we gemaakt zijn van stof.
Ook de situatie van de wereld klinkt door op deze Aswoensdag.
De situatie van de Oekraïne, drie jaar oorlog rond Asmoensdag. Wat er gaande is in het Midden-Oosten en in Gaza. En wat er gaande is op het politieke spel, op het politieke toneel tussen de Verenigde Staten en andere landen.
De titel van deze kleesterklank heb ik ontleend aan het lied Maak mijn hart onrustig God.
Dat lied werd in onze gemeenschap geïntroduceerd door Lieke Wijma tijdens de Groene Lezing. Die ging over klimaatactivisme en moedige spiritualiteit.
In de coupletten, die we straks ook zullen horen, wordt onder andere gebeden om onrust, om tranen en woede.
Ik zit nu in de kapel van klooster Westerhoes om deze opname te maken. De lichten branden hier de paaskaars die ons verbindt met Christus. Het kleerste vuur dat ons verbindt met onze gemeenschappen en kloosters uit het verleden en het heden. En de kaars van verbinding die ons verbindt met onze liefsten en met al wat is en leeft op aarde.
We luisteren nu eerst naar de gezongen groet. Gegroet jij jij.
[00:03:09] Speaker B: Gegroet jij jij die om liefde komt en ligt. Gegroet.
[00:03:20] Speaker C: Gegroet jij jij.
[00:03:36] Speaker B: Ie omwille komt, en ligt, vergoed. Vergoed, he, he! Ie omwille komt, en ligt, vergoed.
[00:04:07] Speaker A: De tekst om mee te beginnen is geschreven door Andries Schoovaart, speciaal voor als woensdag, dat wij weer weten dat we gemaakt zijn.
Dat wij weer weten dat we gemaakt zijn, genomen, gevormd uit stof van de aarde. Dat wij weer weten dat gij uw adem ons hebt geschonken, adem in ons.
adem in ons, breekbaar en broos, kruiken van aarde, dat wij weer weten dat Gij ons vormt. Dat wij weer weten dat we verwant zijn, rotsen en gras, mensen en lucht, sterren en zaad, nijl, paard en musje. Dat wij weer weten dat we gemaakt zijn. Dat wij weer weten dat wij weer keren terug in het stof.
Dat wij weer weten dat wij gemaakt zijn.
En na deze woorden klinkt het lied uit de community van Iona. Take, oh take me as I am.
[00:05:43] Speaker B: MUZIEK EN ZANG.
ZANG EN PIANOSPEL Zet jouw spiegel opnieuw en leef niet meer. Leer mij aan zoals ik ben.
[00:06:41] Speaker D: Zeg eruit wie ik zal zijn.
[00:07:25] Speaker A: De lezing van vandaag is gekozen uit het boek van de profeet Joël, Joël 2. Dat is een stevige tekst, zeker op een woensdagochtend, maar ook als je zo luistert. Ik heb hem ingeleid en bewerkt en na de lezing klinkt dan de stilte en die stilte kun je natuurlijk zo lang en zo kort maken als jij nodig hebt.
Lang geleden, in de tijden van de profeten van Israël, We spreken wel over 2500 jaar terug in de geschiedenis. Lang geleden waren het ook tijden van oorlog en onrecht. Vertraaiden de mensen ook de waarheid, al naar hun eigen belang? In die tijd waren er ook natuurrampen en crisissen. Er waren de mensen bang en bezorgd.
In die tijden sprak de kleine profeet Joël, hij was niet klein maar het is een klein boekje in het eerste testament van de Bijbel, sprak de kleine profeet Joël woorden van oordeel en troost. En in bewerking klinkt dat ongeveer zo.
Let op, luister, jullie allemaal. Houd even stil.
Maak ruimte te midden van alles waar je zo druk mee bent. Besef wie je bent. Besef wat je doet. Maak ruimte voor God. Kondig een vaste tijd af. Vast en treur. Rauw om wat er gaande is op aarde. Heb berauw.
Maak ruimte in alle eenvoud.
Scheur niet je kleren in grote gebaren, maar scheur je hart.
Maak geen show van jouw vasten. Doe het niet voor de buitenwereld, maar keer naar binnen. Zet je gewoonten stop, reinig jezelf. Laat niet alles meer vanzelfsprekend zijn, maar vraag je af wat er echt toe doet. Wat belangrijk is voor jou, voor je liefsten, voor je naasten, voor je nazaten, voor de mensheid, voor de aarde.
En weet dat er bij God en bij mensen altijd ontverming bestaat. Dat er altijd nieuwe kansen zijn. Dat liefde en trouw, vergeving en zachtmoedigheid, vrede en gerechtigheid, sterker zijn dan alle machtsvertoon.
Sterker dan alle onrecht en domheid.
Nu, na de stilte, luisteren we naar het lied Maak ons hart onrustig God. Het is een opname van Petrus in het Land van KRO-NCFV, gezongen door Joy Wilkins. En in de coupletten komen een aantal woorden voor die ook in de titel stonden en straks terugkomen. Maak ons hart onrustig. Stort in ons uw tranen uit. Steek in ons uw woede uit.
[00:11:56] Speaker C: Maak ons hart onrustig, God, dat het ontevreden klopt.
Maak ons hart onrustig, God. Stoort in ons uw tranen uit. Mensen worden uitgebuit, weggeschoten.
en opgesloten zegen hen. Als wij hen troosten, stort in ons uw tranen uit.
[00:13:17] Speaker B: MUZIEK.
[00:13:49] Speaker C: Het onrecht te deerstaan. Geef ons moed om op te treden.
[00:13:53] Speaker B: Laat ons vechten voor de vrede. Stee in ons uw woede aan. Laat ons twaasken.
[00:14:24] Speaker C: Maar tot het eind.
[00:14:27] Speaker B: Gaat het onze krachten boven.
[00:14:28] Speaker C: Laat ons dan in U geloven. Laat ons dwaas en hopig zijn.
[00:15:22] Speaker A: Enkele woorden ter bezinning.
Na de viering, op woensdagochtend in de kerk van Jorwert, volgt bij de koffie altijd een moment van kennismaking, met een vraag die we allemaal heel kort beantwoorden, met één woord of één zin. En de vraag was deze keer, niet helemaal onverwacht, ga jij iets speciaals doen in de veertig dagen tijd? Wil je je vasten op een eigen wijze?
bereid je je in deze periode anderszins voor op het paasfeest? Het leverde een breed palet aan antwoorden op, van vasten op vlees, alcohol, werk, digitale activiteiten, tot het meedoen aan een specifiek programma, zoals vieren en vasten in onze gemeenschap op donderdag, het lezen van een boek, het doen van schrijfoefeningen.
De vraag tijdens de aansluitende kleesterkuier, de wandeling in stilte, bezinning en verbinding, was natuurlijk iets steviger. Die vraag stel ik nu ook aan jou als luisteraar. Op As Woensdag is er aandacht voor onze sterflijkheid en voor onze kwetsbaarheid. In de tekst van de profeet Joël gaat het ook over rouw en berouw.
En de vraag is daarom vandaag, waar rouw jij om? Welk verdriet, welke tranen liggen bij jou aan de oppervlakte of dieper verstorpt? Is er boosheid in je en woede? Dat is natuurlijk veel gevraagd. We hebben ons geconcentreerd op rouw.
En bij de deelnemers bleek het niet alleen om rouw te gaan vanwege dood en afscheid, dat ook, maar ook vanwege de teloorgang van ons klimaat en onze aarde. Landschapspijn werd diverse keren genoemd, maar ook woede over oorlog, geweld en domheid.
[00:17:40] Speaker B: 22.
[00:17:47] Speaker A: Begon de oorlog in Oekraïne.
We zijn getuigen van de oorlog in Gaza. We zijn op dit moment in de eerste honderd dagen van Trump getuigen van grote veranderingen. En ook in ons gesprek kwam er veel boven. Maar niet alleen maar onrust, tranen en woede. Er kwam ook veel wijsheid boven.
en vertrouwen.
Daarom de vraag aan jou, hoe is dat voor jou? Waar rouw jij om in je leven?
En wie weet kun je ook de woorden verstaan die een van de deelnemers uitsprak tijdens het gesprek bij de lunch. Rouw is de achterkant van liefde. Ze horen bij elkaar.
Tijdens de bezinning luisteren we naar het lied van Heinrich Schütz, Bas betrübst du dich. Het komt uit zijn kleine spirituele concerten, gezongen door en gespeeld door het ensemble Céladon.
[00:19:24] Speaker B: MUZIEK Was betrübst du dich meines Leben?
Was betrübst du dich meines Leben?
Lassen wir es durch Mijn Zeeuwen, wat.
[00:21:08] Speaker A: Ben je niet, mijn Zeeuwen?
[00:21:31] Speaker B: MUZIEK Und bis Sonnenruhig, Sonnenruhig in mir.
MUZIEK MUZIEK Ach danke, dass er meines Angesichtes lief und mein Gott ist. Dass er meines Angesichtes lief und mein Gott ist. Und mein Gott, mein Gott.
[00:23:48] Speaker C: Oh, God, ik zal hem nog bedanken.
[00:23:50] Speaker A: Ik zal hem nog bedanken.
[00:24:16] Speaker B: Dat er meines Angesichtes hilft, dat er meines Angesichtes hilft, dat er meines Angesichtes hilft, dat er meines Angesichtes hilft, Vor meines Angesichtes, Herr, und mein Gott ist. Und mein Gott ist. Mein Gott ist. Was betrifft Wat betrifft du mich?
[00:25:51] Speaker A: Bij bidden. Hier zitten wij God, deze ochtend bij elkaar op deze as woensdagochtend 2025, in deze oeroude kerk van Jorvert, om wat te doen? Om stil te staan bij ons leven, om te luisteren en te zingen, om bepaald te worden bij wie we zijn, dat we weer weten dat we gemaakt zijn, gevormd uit stof en ooit weer stof tot stof, dankbaar voor weer een dag, dankbaar voor ons leven, voor de aarde, voor onze liefsten, voor deze gemeenschap. En tegelijk God verwart over deze wereld, die trilt op zijn grondvesten, zijn niet alleen verwart maar ook boos over die verdomde oorlog en het geweld en het onverantwoordelijke winstbejag, over het ruïneren van onze moeder aarde en over onze eigen machteloosheid. Daarom bidden we, raak ons aan, bekeer ons felle hart, geef ons wijsheid en troost ons.
Keer ons om.
En we zingen, en we bidden, en we luisteren naar onze Vader in het Fries, God van Vier en Hein is Heid.
[00:27:44] Speaker B: God van Vier en Hein is Heid.
[00:27:49] Speaker D: Dat wij, Heer, de jonge dame, Onder u staat, waarom twijf, Toch jouw eigen brengen stammen? Oeke, volke, nooi, o deur, Ligt jouw riet al in de mouwen, Jouw kusje moet u straks verplegen, en van Jouw God vrij bestienen, zodat Hij blijft voor u aanweer.
Blijft voor ons die enige eracht, Blijft ons net in winkel nemen, Blijft bereid in Duods macht, Blijft voor ons dus vallen.
God van vielen, heiligheid! Wondervol is die zon, vader! Breut die kreften in het heikt, en.
[00:29:32] Speaker B: In al de tiegen aan.
[00:29:50] Speaker A: We sluiten onze kleesterklank nu af. Waar je ook bent, wat je ook doet, hoe je je vandaag verder ook voelt, wees gezegend en vervolg je weg in vreugde. Ontvang vrede van boven, bewaar die in je hart en draag het uit tot de einden der aarde, want daar zal liefde zijn.
[00:30:33] Speaker B: Tot.
[00:30:42] Speaker D: Het uiterste, daar zal liefde zijn.
[00:30:44] Speaker B: Ga!
[00:30:44] Speaker D: Ga, tot de ene der aarde, tot.
[00:30:47] Speaker B: Het uiterste, daar zal liefde zijn.
MUZIEK.
